Strona główna » Prawo panoramy w Europie

Prawo panoramy w Europie

przez dar_wro
Włochy Fiat 500

Prawo panoramy określone w art. 33 pkt 1 Ustawy zezwala w zasadzie na nieograniczone rozpowszechnianie zdjęć czy filmów, na których znajdują się utwory wystawione na stałe w miejscach publicznych. Przepis ten stanowi implementację do polskiego systemu prawnego postanowień art. 5 ust. 3 lit. h dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/29/WE z dnia 22.05.2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym.
Przepis dyrektywy stanowi, że państwa członkowskie mogą przewidzieć wyjątki lub ograniczenia w odniesieniu do praw określonych w art. 2 i 3 dyrektywy m.in. w zakresie korzystania z utworów takich jak utwory architektoniczne lub rzeźby, wykonanych w celu umieszczenia ich na stałe w miejscach publicznych. Mogą, ale nie muszą. Przepis dotyczący swobody prawa panoramy nie jest bowiem obligatoryjny. Ustawodawca europejski zostawił w tym zakresie wolną rękę poszczególnym ustawodawcom krajowym. Przepis dyrektywy nie daje nam prawa ani pewności, że zdjęcie utworu wystawionego na stałe w miejscach publicznych w państwie X będziemy swobodnie rozpowszechniać w oparciu o prawo panoramy.

Wolność panoramy w Europie
PCC-BY SA, https://en.wikipedia.org/wiki/Freedom_of_panorama#/media/File:Freedom_of_Panorama_in_Europe_NC.svg

Legenda:
ciemnozielony ? wolność panoramy dozwolona w szerokim zakresie,
jasnozielony ? można publikować jedynie fotografie budynków,
żółty ? fotografie można wykorzystywać tylko w celach niekomercyjnych,
czerwony ? brak dozwolonego użytku wolności panoramy.

Jak widać z powyższej mapy Europa jest podzielona. I nie ma tu mowy o polityce, a o przepisach dotyczących wolności panoramy. Ograniczenia i restrykcje nie wprowadziła jednak ?zła Unia?, a poszczególne państwa członkowskie, które na szczeblu krajowych parlamentów regulują te zasady. Występowanie restrykcyjnych przepisów odnośnie prawa panoramy w danym kraju nie jest równoznaczne z zakazem fotografowania. Nikt nie zabrania robić zdjęć. Jednak przed publikacją zdjęcia, na którym widnieje np. utwór architektoniczny lub rzeźba musimy zastanowić się, czy publikując to zdjęcie nie rozpowszechniamy cudzego utworu bez zgody jego autora. W szczególności w dwójnasób powinno się to sprawdzić w przypadku chęci wykorzystania zdjęcia w sposób komercyjny.

Co z tą Polska? Polska ?jest na zielono? na mapie, bo mamy art. 33 pkt 1 Ustawy, który wprowadził swobodę korzystania z przestrzeni publicznej, w której znajdują się utwory objęte ochroną. Musimy jednak pamiętać, ze przepis ten nie dotyczy wnętrz budynków, nawet jeżeli mają one charakter publiczny. W literaturze przedmiotu przyjmuje się, że nie spełniają one warunku otwartej przestrzeni i w takim przypadku do rozpowszechniania utworu potrzebna jest zgoda podmiotu uprawnionego z tytułu autorskich praw majątkowych, a także samego właściciela budynku. Jeżeli chodzi o miejsce, z którego robiona jest fotografia, to przyjmuje się że swoboda prawa panoramy nie dotyczy jedynie sytuacji, gdy zdjęcie zrobione jest z miejsca, do którego nie ma publicznego dostępu. Nie uważa się za miejsce do którego nie ma dostępu publicznego przestrzeni powietrznej. Traktuje się ją jako miejsce, do którego dostęp jest ściśle limitowany, ale istnieje. Zapewne jest to istotne dla latających filmowców i fotografów. 😉

 

You may also like

9 komentarzy

Piotr 15 listopada 2017 - 23:55

Ciekawe, zwłaszcza w kontekście braku prawa panoramy we Włoszech, gdzie wszyscy fotografują i publikują (!) wszystko. Martwe prawo?

„jasnozielony ? można publikować jedynie fotografie budynków,” – a czego nie można?

Powtórz
dar_wro 16 listopada 2017 - 19:05

Jeżeli chodzi o Włochy, też w pierwszej chwili tak pomyślałem. Potem przyszło opamiętanie i refleksja.
Odpowiesz sobie sam odpowiadając na pytanie: Ile trwa ochrona majątkowych praw autorskich? Jakby co, to odpowiedź znajdziesz na blogu. 🙂

Powtórz
Piotr 16 listopada 2017 - 19:11

Te domki w Toskanii raczej są młodsze niż 70 lat. Wyglądają na starsze, ale to tylko zewnętrzna rekonstrukcja. Światowa moda na Toskanię to bodaj lata 70. XX wieku. Spodziewać się wizyty karabiniera za zdjęcie willi Belvedere? 😉

Powtórz
dar_wro 16 listopada 2017 - 19:18

Zacznij się specjalizowac w Kolosseum 🙂

Powtórz
Piotr 16 listopada 2017 - 19:23

Może nie być tak łatwo. W Grecji, gdzie też nie ma prawa panoramy, jedyne miejsca, gdzie robią wstręty fotografom, to wykopaliska antyczne – tam zdecydowanie prawa autorskie wygasły.

dar_wro 16 listopada 2017 - 19:38

Halo Ziemia! Brak swobody panoramy nie oznacza zakazu fotografowania. 😉

Piotr 16 listopada 2017 - 21:22

Bo i nie zakazują. Robią wstręty, jak podejrzewają, że to może być gdzieś opublikowane – np. jak ktoś ma duży aparat albo używa statywu, więc zachodzi podejrzenie, że profesjonalista.

dar_wro 16 listopada 2017 - 19:02

Innych utworów, np. rzeżb cz też pomników.

Powtórz
fotograf 7 września 2018 - 07:58

ciekawy artykuł

Powtórz

Zostaw komentarz

error: Uwaga: Treść jest chroniona !!